Yüksek gerilim hattı enerjinin santrallerden dağıtım hatlarına iletilmesini sağlayan hatlardır.
Bu hatlar kendi içerisinde de ikiye ayrılır.
• 1000 – 245000 volt içeren enerji hatları
• 245000 – 300000 volt içeren enerji hatları
300000 volttan daha yüksek olan enerji hatlarına çok yüksek gerilim hattı adı verilir. Yüksek gerilim hatları elektrik santralleri ile yerleşim alanları arasına yerleştirilmektedir. Yol boyunca gerilimi 200 bin ile 300 bin volt arasındadır. Bu nedenden dolayı doğrudan elektrik abonelerine elektrik dağıtmamaktadırlar. Elektrik aboneleri için genellikle şehir içi ve şehirlerarası dağıtım yapan 110 ile 220 voltluk hatları yani düşük gerilim hatları kullanılmaktadır.
Yüksek Gerilim Hattı Zararları Nelerdir?
Yüksek gerilim hatlarının emniyet mesafeleri dikkat edilmelidir. Bu hatlar elektromanyetik alanlar oluşturduğundan dolayı emniyet mesafesine uyulmadığı takdirde çevresindeki canlılar hayatını tehlikeye sokmaktadır.
Genel olarak yüksek gerilim hatlarının zararlarına dair birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalara birlikte göz atalım.
• Çocukluk dönemi kanser vakalarını incelenen bir çalışmada yüksek gerilim hatlarına 50 metreden daha yakın yaşayan çocuklar inceleme altına alınmış. Bu araştırma sonucuna göre bu çocuklarda lösemi oranında artış gözlenmiştir.
• 1982 yılında yapılan bir araştırmaya göre elektrik hatlarının beyin kanserine neden olduğu saptanmıştır.
• 2004 yılında Norveçli kadınlar üzerinde detaylı bir araştırma yapılmıştır. Bu araştırmaya göre elektrik hatlarından yayılan manyetik enerjiye maruz kalan kadınlarda göğüs kanseri hastalık oranının arttığı gözlemlenmiştir.
• 1994 yılında yapılmış olan bir araştırmaya göre elektromanyetik alanlar; doğum, üreme, davranış değişikliği ve nöroendokrin sistemlerinde değişikliklere neden olduğu anlaşılmıştır.
Yüksek Gerilim Hattı Elemanları
Yüksek gerilim elemanları dört başlık altında toplanır. Bunlar elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağılımı için kullanılan temel elemanlar, ölçme ve koruma elemanları, kontrol ve kumanda elemanları, gerilim ayar elemanlarıdır.
• Temel Elemanlar: Senkron generatörler, güç transformatörleri, kesici ve ayırıcılar, iletim hatları, direkler, izolatörler, kablolar ve baralar.
• Ölçme ve Koruma Elemanları: Akım ve gerilim transformatörleri, gerilim bölücüler, parafudrlar, ask boynuzları ve koruma halkaları, koruma iletkenleri, röleler.
• Kontrol ve Kumanda Elemanları: Röleler, kesicilerin kontrol ve kumanda devreleri
• Gerilim Ayar Elemanları: Seri-paralel reaktörler, seri-paralel kapasitörler, indüksiyon regülatörleri